Edmond Michotte

Wanneer Richard Wagner (1813-1883) in 1860 in Parijs verblijft, bezoekt hij de toen 78-jarige Gioachino Rossini (1792-1868). Bij deze legendarische ontmoeting van deze twee grote, maar stilistisch erg verschillende componisten, was nog een derde persoon aanwezig: Edmond Michotte. Deze laatste had niet alleen het bezoek georganiseerd, hij maakte ook notities van het gesprek en publiceerde in 1906 een nauwgezet en gedetailleerd rapport van deze ‘Souvenirs personnels’. Deze kleine, maar unieke bijdrage is dan ook niet onopgemerkt gebleven en vandaag de dag wordt de naam van Michotte dan ook steevast verbonden met die van Rossini.

De meest bekende publicatie van Michotte is ongetwijfeld zijn verslag van het bezoek van Richard Wagner aan Rossini in 1860. De twee componisten mogen dan stilistisch sterk verschillend van elkaar zijn, de ‘souvenirs personnels’ blijven boeien door de charme en de spitsvondigheid van beide grootmeesters. Michotte publiceerde zijn verslag in Brussel in 1906. Gevaert, directeur van het Brusselse Conservatorium, schreef het woord vooraf. FEM-766.

Wagner en Rossini, zoals afgebeeld in Michotte’s publicatie uit 1906. FEM-766.

Edmond Michotte is van Belgische afkomst. Hij is geboren in Tienen in een gegoede familie op 7 januari 1831. Hij was pianist, speelde ook glasharp en componeerde vocale muziek, overwegend sololiederen met pianobegeleiding. De dichters Alphonse de Lamartine en Desbordes Valmores genoten zijn voorkeur. Overigens heeft Michotte zelf een aantal teksten geschreven, o.m. van de humoristische fantasie “En automobile”.

Michotte’s muzikale reis met de wagen, van Edmond Michotte. Met deze fantasie lijkt hij aan te sluiten bij de stijl van de ‘Péchés de vieillesse’ of ‘Ouderdomszonden’ van zijn idool Rossini. Deze Brusselse uitgave, ca. 1890, heeft een attractieve kaft die het thema van de compositie illustreert. B-Bc 27095.    Michotte’s muzikale reis met de wagen, van Edmond Michotte. Met deze fantasie lijkt hij aan te sluiten bij de stijl van de ‘Péchés de vieillesse’ of ‘Ouderdomszonden’ van zijn idool Rossini. Deze Brusselse uitgave, ca. 1890, heeft een attractieve kaft die het thema van de compositie illustreert. B-Bc 27095.

Compositie van Edmond Michotte.    Compositie van Edmond Michotte.

Compositie van Edmond Michotte.    Compositie van Edmond Michotte.

Op 31 december 1877 wordt Michotte aangesteld als lid van de Commissie van Toezicht van het Koninklijk Conservatorium Brussel. In 1892 wordt hij bevorderd tot vice-voorzitter. Dat Michotte een goede verstandhouding had met conservatoriumdirecteur Gevaert, wordt geïllustreerd met het feit dat ‘La visite de R. Wagner à Rossini’ opgedragen is aan Gevaert.

In ‘Une soirée chez Rossini’ schrijft Michotte zijn herinneringen neer en laat hij Rossini aan het woord over het ‘bel canto’. FEM-801.

Vermoedelijk geïnspireerd door de bekende ‘soirées musicales’ van Rossini in Parijs, organiseert ook Michotte in zijn Brusselse woning aan de Koningsstraat verschillende huisconcerten. Als we het bericht in de ‘L’Etoile belge’ mogen geloven, werden deze concerten bijgewoond door de ‘élite de la société bruxelloise’, was de ontvangst ‘avec une grâce et une urbanité tout à fait charmantes’, en was ook het muzikaal niveau, zowel het programma als de uitvoering, aangenaam verrassend.

Naast muziek had Michotte nog een andere passie: Japanse kunst. Hij stond bekend als verzamelaar en promotor van prenten. In 1889 krijgt hij de opdracht van de Belgische regering om Japanse prenten aan te kopen voor het Japanse museum. Zelf bezat hij ook een collectie Japanse prenten. Hij schonk deze verzameling in 1905 aan de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Het aantal wordt geschat op 3 à 400 stuks.

In 1912 verhuist Michotte naar een kleiner pand met huisnummer 268 in de Koningsstraat. Vermoedelijk staat de overdracht vanaf 1910 van zijn Rossini-collectie niet los van de verandering van woning. Naast het Brusselse pand, verblijft hij ook nog geregeld op zijn domein te Leuven, dat momenteel bekend staat als het Park Michotte aan de Tiensestraat. Uit de brieven blijkt dat zijn gezondheid en ook die van zijn vrouw achteruit gaat. Op 31 augustus 1914 wordt zijn Leuvense woning – het is oorlog – getroffen door een granaat, waardoor brand ontstaat. Michotte wordt geëvacueerd naar het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte. Twee dagen later, op 2 september 1914 overlijdt hij.

Edmond Michotte op latere leeftijd, geportretteerd door fotograaf Ernst Pflanz in Marienbad, ca. 1890. FEM-150.

Michotte krijgt, ondanks zijn verdienste en de niet onbelangrijke schenking, geen passend eerbetoon in de Annuaire. Dit is vermoedelijk te wijten aan het feit dat Michotte in de oorlogsperiode overleden is. Voor deze periode werd pas een gezamenlijke Annuaire gepubliceerd in 1926. Dit is niet alleen bijna tien jaar na de feiten, blijkbaar was het Brussels Conservatorium Michotte en zijn Musée Rossini al vergeten. Ten onrechte.