De Johann Jacob Heinrich Westphal Verzameling

Johann Jacob Heinrich Westphal (1756-1825) was als organist verbonden aan het hof van Schwerin vanaf 1778, alsook aan de kerken van St. Nikolai en de stadskathedraal, naast zijn taak als leraar in het Gymnasium van de stad. Naast zijn activiteiten als organist was hij ook een actief muziekverzamelaar. Westphal startte zijn collectie vermoedelijk rond dezelfde tijd als zijn professionele carrière als organist. Verschillende werken uit zijn collectie bevatten een inscriptie "A. Westphal" die, volgens de Duitse Bach-kenner Ulrich Leisinger, vermoedeijk de naam van zijn vader is. Johann Jacob Heinrich's verzameling omvatte manuscripten, partituren en boeken over muziek evenals portretten van muzikanten. Dit waren niet enkel aankopen via muziekdrukkerijen en -distributeurs, maar ook kopies van manuscripten die hij zelf maakte of bestelde bij de componisten zelf, waaronder C.P.E. Bach.

Na de dood van Westphal in 1825 werden verschillende pogingen ondernomen om de collectie verkopen aan Pruisen, Oostenrijk, de stad Hamburg, het aartsbisdom Mecklenburg, de koning van Saksen en prins Oskar van Zweden, allen zonder succes. Vier jaar later was ze nog steeds in handen van de erfgenamen. François Joseph Fétis, de eerste directeur van het Brussels Conservatorium, schijnt de collectie gekocht te hebben rond 1835 maar alle bewijs van die aankoop is verloren gegaan. Het Ministerie van Publieke Werken onderhandelde de aankoop van de Westphal-verzameling van Fétis voor het gebruik door het conservatorium in 1840, en de koop werd gesloten in 1846. Hoewel de hele collectie werd aangekocht, behield Fétis veel van de werken in zijn privébibliotheek voor persoonlijk gebruik. Deze privéverzameling werd gekocht door de Belgische overheid na de dood van Fétis en bevindt zich nu in de Koninklijke Bibliotheek van België.

Fétis had waarschijnlijk plannen om enkele aspecten van de Westphal verzameling verder te onderzoeken en hield veel van de waardevollere en nuttigere werken daarom in zijn privéverzameling. Dit zou ook verklaren waarom hij destijds weigerde een inventaris van de collectie op te stellen bij de verkoop aan het conservatorium. Dit "Belgisch" manoeuvre leidde er wel toe dat de Belgische staat uiteindelijk tweemaal voor die werken betaalde.

Tijdens Westphal's leven werd zijn verzameling omschreven als een collectie van meer dan 600 werken over muziektheorie, meer dan 3000 partituren en meer dan 400 muzikantenportretten. Maar Westphal's eigen handgeschreven catalogus van zijn verzameling schijnt niet inbegrepen te zijn geweest in de oorspronkelijke aankoop van Fétis.

Door verschillende reorganisaties van de bibliotheek van de Brusselse Conservatoria en het gebrek aan een originele catalogus van de Westphalcollectie, is de volledige reikwijdte van de oorspronkelijke verzameling onduidelijk. Veel werken kunnen gelukkig geïdentificeerd worden door Westphal's handtekening of initialen, of door de aanwezigheid van nota's met betrekking tot zijn eigen catalogus.